Η ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ ΤΩΝ ΜΕΘΑΝΩΝ
Οπως ερχόμαστε από την Αθήνα, στην περιοχή των Αγίων Αποστόλων, συναντάμε μια διασταύρωση με πινακίδες, δεξιά για τον Πόρο και αριστερά για τα Μέθανα. Ακολουθώντας τη διαδρομή για τα Μέθανα, μετά από 10 περίπου λεπτά φθάνουμε σε ένα στενό Ισθμό από τον οποίο ξεκινά η Χερσόνησος των Μεθάνων.
Ορεινά παραδοσιακά χωριά και παραλιακοί οικισμοί, όμορφες ακρογιαλιές, πεύκα, κυπαρίσσια, ελιές και αμπέλια, αναβαθμίδες με καλλιέργειες και οι σπάνιοι γεωλογικοί σχηματισμοί του ηφαιστείου είναι μια ευχάριστη έκπληξη για όσους έρχονται στη γραφική χερσόνησο. Το πυκνό δίκτυο των σηματοδοτημένων μονοπατιών δίνει τη δυνατότητα στους περιπατητές να ανακαλύψουν τις φυσικές ομορφιές των Μεθάνων, την αξιόλογη χλωρίδα και πανίδα τους.
Μόλις περάσουμε τον Ισθμό, αριστερά μας, στην κορυφή του λόφου βρίσκεται το κάστρο του Φαβιέρου, μεσαιωνικής εποχής με τέσσερις μικρούς πυργίσκους στις άκρες του, που κτίστηκε το 1826 στα ερείπια αρχαίου οχυρού του 5ου π.Χ. αι., που είχαν χτίσει οι Αθηναίοι (Νικίας) στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Στο κάστρο αυτό ο Γάλλος φιλέλληνας στρατηγός Νικόλαος Κάρολος Φαβιέρος δημιούργησε τον πρώτο Ελληνικό τακτικό στρατό. Τα τελευταία μέτρα της διαδρομής προς το κάστρο είναι πεζοπορικά, μέσα από ένα μονοπάτι με σήμανση.
Συνεχίζοντας τη διαδρομή στον παραλιακό δρόμο φθάνουμε στη Λουτρόπολη των Μεθάνων, μια παραθεριστική περιοχή, στην οποία κυριαρχεί η απλότητα, η επαφή με τη φύση και οι πεντακάθαρες παραλίες. Είναι μια περιοχή από την οποία λείπει το έντονο τουριστικό περιβάλλον, αλλά είναι ιδανική για αυτούς που αναζητούν πραγματική ξεκούραση, ηρεμία και την επιθυμία να εξερευνήσουν την περιοχή σπιθαμή προς σπιθαμή και να ανακαλύψουν τις πραγματικές ομορφιές της.
Γυρίζοντας στον Ισθμό και πηγαίνοντας αριστερά προς τα δυτικά, ακολουθούμε τον παραλιακό δρόμο και δεξιά μας, πάνω στο λόφο του Παλαιόκαστρου βρίσκονται τα ερείπια της Ακρόπολης των αρχαίων Μεθάνων, με τα καλοδιατηρημένα από ηφαιστειακό πέτρωμα τείχη και την καλοδιατηρημένη πύλη, η οποία χτίστηκε κατά τον 4ο με 3ο αι. π.Χ., από την εποχή του Πελοποννησιακού Πολέμου. Από ευρήματα φαίνεται ότι η περιοχή είχε πρωτοκατοικηθεί από τη νεολιθική εποχή (5.000 πΧ). Ορατά ερείπια αρχαίων οικημάτων σώζονται και μέσα στη θάλασσα, από τη βυθισμένη πόλη των Μεθάνων, μεταξύ των οποίων και η προβλήτα του αρχαίου λιμανιού. Ανάμεσα στα υποθαλάσσια αρχαία ερείπια, υπάρχουν και Βυζαντινές εκκλησίες, που σημαίνει ότι οι καθιζήσεις έγιναν τα πρώτα μ.Χ. χρόνια. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η αρχαία πόλη των Μεθάνων είχε περίπου 700 σπίτια.
Στο δυτικό παραλιακό δρόμο 2.5 χλμ πριν από το Βαθύ βρίσκεται το Σπήλαιο της Περιστέρας. Αμέσως μετά τις ιχθυοκαλλιέργειες, αριστερά του δρόμου και έπειτα από 30 μέτρα, συναντάμε πινακίδα προς το σπήλαιο Περιστέρας. Ανακαλύφθηκε το 1973 κατά τη διάνοιξη του παραλιακού δρόμου, είναι ηλικίας 2,5 εκατ. ετών, έχει μήκος 250 μέτρων και αποτελείται από τρεις θαλάμους. Λέγεται ότι το σπήλαιο εκτείνεται μέχρι κάτω από το οροπέδιο «Θρονί».
Συνεχίζοντας τον παραλιακό δρόμο, αφήνουμε δεξιά μας διαδοχικά τα εκκλησάκια του Προφήτη Ηλία, του Αγίου Νικολάου, της Παναγίας της Ελεούσας και πιο πάνω του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Ιωάννη για να καταλήξουμε στο Βαθύ, ένα πολύ γραφικό ψαροχώρι με κλειστό λιμανάκι που είναι καλά προστατευμένο από τους καιρούς και αποτελεί τόπο ελλιμενισμού για κότερα, ιστιοπλοϊκά και άλλα σκάφη. Αποτελεί έναν ιδανικό προορισμό για πραγματικά ήρεμες και χαλαρές διακοπές. Μια όαση γαλήνης και ηρεμίας, από τις λίγες που έχουν απομείνει.
Από το Βαθύ ξεκινά ανηφορικός δρόμος, ο οποίος μετά από λίγο διακλαδίζεται, και αριστερά πηγαίνει στον μικρό οικισμό Μεγάλο Ποτάμι, χτισμένο πάνω από τον κόλπο της Επιδαύρου, και πάνω από αυτό στα Εκκλησάκια της Αγίας Μαρίνας και της Αγίας Σωτήρας. Στη διακλάδωση δεξιά ο δρόμος πηγαίνει στο Μεγαλοχώρι που βρίσκεται πάνω από την Ακρόπολη των Αρχαίων Μεθάνων. Το Μεγαλοχώρι, με τα παλιά πέτρινα σπίτια και την πλατεία του χωριού, είναι και αυτό χτισμένο πάνω από τον κόλπο της Επιδαύρου και μαζί με το Μεγάλο Ποτάμι βρίσκονται κάτω από την υψηλότερη κορυφή των Μεθάνων, τη Χελώνα (740 μ.), στην οποία φθάνουμε μετά από πεζοπορία 3,5 περίπου ωρών από χωμάτινο μονοπάτι που ξεκινά από το Μεγαλοχώρι. Στην κορυφή της Χελώνας βρίσκονται στρογγυλές και παραλληλόγραμμες στέρνες, πιθανότατα Βυζαντινής εποχής. Στο Μεγαλοχώρι πηγαίνουμε και από τη Λουτρόπολη των Μεθάνων, από το δρόμο που ανηφορίζει βορειοανατολικά, περνώντας από τον οικισμό της Παναγίτσας, έναν από τους 2 παλαιότερους οικισμούς της Χερσονήσου των Μεθάνων που σήμερα είναι ακατοίκητος. Πολλά κτίσματα του οικισμού φανερώνουν την αρχαϊκή κατοίκηση του χώρου. Το Βυζαντινό εκκλησάκι της Παναγίτσας σώζεται σε άριστη κατάσταση και διαθέτει μοναδικές αγιογραφίες.
Πάνω από το Μεγαλοχώρι, εκτείνεται το οροπέδιο "Θρονί" στο οποίο βρίσκεται ο μεγαλύτερος χερσαίος κρατήρας, από τους 30 κρατήρες του ηφαιστείου των Μεθάνων. Ένας πέτρινος θρόνος, βρισκόταν εκεί, ως τις αρχές του περασμένου αιώνα, του οποίου κομμάτια μεταφέρθηκαν και φιλοξενούνται στο Μουσείο του Πόρου. Μπορούμε ακόμη να συναντήσουμε έναν καλοδιατηρημένο πύργο του 4ου αιώνα πΧ και ερείπια ελαιουργείου του 3ου αι. π.Χ.
Επίσης μετά το Βαθύ, ο παραλιακός δρόμος ανηφορίζει δεξιά και μας μεταφέρει στο χωριό της Καημένης Χώρας, που είναι χτισμένο αμφιθεατρικά πάνω σε ηφαιστειακό πέτρωμα, στους πρόποδες του Ηφαιστείου. Η πλαγιά του χωριού είναι διάσπαρτη από απολιθωμένη λάβα που αξίζει να δείτε. Πάνω από το χωριό βρίσκεται ο πιο γνωστός κρατήρας του Ηφαιστείου των Μεθάνων, ένας από τους τριάντα που απαριθμεί. Η διαδρομή προς τον κρατήρα γίνεται από ένα μονοπάτι χαραγμένο στη λάβα και προσφέρει μια ωραία εμπειρία ανάβασης.
Η κοιλάδα του Σταυρόλογγου βρίσκεται στο κέντρο του ορεινού όγκου της χερσονήσου σε υψόμετρο 540 μέτρων και πήρε το όνομά της επειδή στην κοιλάδα αυτή διασταυρώνονται τα κυριότερα πεζοπορικά μονοπάτια της χερσονήσου. Στο Σταυρόλογγο ερχόμαστε από τη Λουτρόπολη των Μεθάνων με το μονοπάτι που ξεκινά από τον Άγιο Χαράλαμπο. Από το Σταυρόλογγο μπορούμε να πάμε α. προς την Κα(η)μένη Χώρα και από εκεί στο Ηφαίστειο, β. προς την Παναγίτσα και από εκεί στο Μεγαλοχώρι ή στην κορυφή του όρους Χελώνα, γ. προς το Μεγάλο Ποτάμι, δ. προς τον Άγιο Αθανάσιο και ε. προς την Κυψέλη. Στην κοιλάδα αυτή υπάρχει ένας από τους παλιότερους κρατήρες ηφαιστείων στη χερσόνησο και μέσα στον ελαιώνα συναντάμε Αρχαίο Πύργο, καλοδιατηρημένο οικοδόμημα του 4ου αι.π.χ., με λαξευτές ηφαιστειακές πέτρες και μία εντυπωσιακή πύλη. Από παλιά στην κοιλάδα αυτή οι Μεθενίτες καλλιεργούσαν αμπέλια.
Συνεχίζουμε ανατολικά της Καημένης Χώρας, αφήνουμε πιο ψηλά την Εκκλησία του Προφήτη Ηλία και δεξιότερα την Εκκλησία του Αγίου Αθανασίου και προχωράμε προς το Μακρύλογγο, που είναι σήμερα ο ορεινότερος οικισμός των Μεθάνων, χτισμένος στα 398μ. και που κατά τους παλαιούς χρόνους ονομαζόταν Πάνω Μούσκα. Είναι ένας οικισμός που αποκτά ζωή κυρίως το καλοκαίρι. Γύρω υψώνονται οι δασωμένες κορυφές Χελώνα και Πρ. Ηλίας καθώς και ο βυθισμένος σχεδόν κρατήρας του ηφαιστείου.
Μετά το Μακρύλογγο, βορειότερα, συναντάμε τα Παλαιά Λουτρά ή Κάτω Μούσκα σε παλαιές αναφορές, ένα μικρό γραφικό οικισμό, με παραδοσιακά χωριατόσπιτα. Λέγεται πως ήταν η ιδιαίτερη πατρίδα του Γεώργιου Μπάτη, συνθέτη του ρεμπέτικου τραγουδιού.
Ανατολικά των Παλαιών Λουτρών βρίσκεται ο μεγαλύτερος ορεινός παραδοσιακός οικισμός της χερσονήσου, η Κουνουπίτσα, με τους κατοίκους της να ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία. Από τα λίγα μέρη που μπορείς ακόμη να συναντήσεις γαϊδουράκια. Βρίσκεται στα βορειοδυτικά της Λουτρόπολης των Μεθάνων από την οποία απέχει μόλις 12km. Κύριο χαρακτηριστικό του οικισμού είναι η παραδοσιακή αρχιτεκτονική και τα βυζαντινά εκκλησάκια, όπως το εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου που είναι η ωραιότερη και παλαιότερη βυζαντινή εκκλησία της Τροιζηνίας - Μεθάνων. Άλλα εκκλησάκια είναι του Αγίου Γεωργίου, της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Ιωάννη με τοιχογραφίες του 13ου αι. και το ξωκκλήσι της Σωτήρος. Κοντά στην Κουνουπίτσα βρίσκεται και το εκκλησάκι των Αγίων Ασωμάτων. Η περιοχή της Κουνουπίτσας διακρίνεται για το πολύ καλό κλίμα της.
Επίσης από τα Παλαιά Λουτρά ο δρόμος βορειότερα κατηφορίζει και οδηγεί στον παραλιακό οικισμό του Αγίου Νικολάου. Η Εκκλησία του Αγ. Νικολάου έχει χτισθεί πάνω σε ερείπια αρχαίου ναού. Εδώ βρίσκεται και μια από τις διασημότερες ιαματικές πηγές, τα Λουτρά του Παυσανία. Μια πηγή την οποία αναφέρει στα κείμενά του ο Παυσανίας, με θειούχο νερό που θεωρείται η πλουσιότερη πηγή σε πυριτικό οξύ. Η θερμοκρασία των νερών κυμαίνεται γύρω στους 29,5 βαθμούς Κελσίου και ενδείκνυται για τη θεραπεία γυναικολογικών και δερματικών παθήσεων. Στην περιοχή του Αγίου Νικολάου υπάρχουν ερείπια ρωμαϊκού κτίσματος προς χρήση λουτρών. Στον Άγιο Νικόλαο μπορούμε να έρθουμε παραλιακά από τη Λουτρόπολη των Μεθάνων που απέχει 11km.
Από τον Άγιο Νικόλαο συνεχίζοντας ανατολικά τον παραλιακό δρόμο, καταλήγουμε στο γραφικό απάνεμο λιμανάκι του Αγίου Γεωργίου, με το τσιμεντένιο Γερμανικό πλοίο, βορειοανατολικά της χερσονήσου Μεθάνων. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγ. Σωτήρα του 10ου αιώνα στην βορινή πλευρά του οικισμού και οι εκκλησίες του 18ου αι. Αγιος Γεώργιος και Μεταμόρφωση.
Μετά τον 'Αγιο Γεώργιο ο παραλιακός δρόμος συνεχίζεται προς τους Αγίους Θεοδώρους, ένα γραφικό χωριουδάκι με 75 κατοίκους. Τα ερείπια κάποιων ερειπωμένων ανεμόμυλων σας ταξιδεύουν σε άλλες εποχές. Βρίσκεται βόρεια της Κυψέλης και έχει φανταστική θέα στον Αργοσαρωνικό. Αν σταματήσετε έξω από το χωριό και κοιτάξετε πέρα στη θάλασσα θα δείτε το "πετροκάραβο", μία συστάδα βράχων που προεξέχουν από τη θάλασσα και από μακριά δημιουργούν την εντύπωση της εικόνας καραβιού. Γραφικό είναι και το εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων.
Από τους Αγίους Θεοδώρους ξεκινά δρόμος προς το εσωτερικό της χερσονήσου που μας οδηγεί στη Κυψέλη, που παλιά ονομαζόταν Κοσώνα. Είναι ένα παραδοσιακό χωριό με εύκρατο κλίμα, από τα πιο παλιά των Μεθάνων, χτισμένο σε υψόμετρο 200 μέτρων. Οι περισσότεροι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία στα περιβόλια με κηπευτικά, στα αμπέλια και στις ελιές. Από εδώ ξεκινά ένα μονοπάτι που οδηγεί στο ύψωμα Ογά (που πήρε το όνομά του από τον πύργο ενός Αγά που βρισκόταν στην περιοχή αυτή), ανατολικά της Κυψέλης με πανέμορφη θέα ανατολικά προς τον Πόρο και το πετροκάραβο. Άλλο μονοπάτι καταλήγει στην κοιλάδα του Στραβόλογγου και στον Άγιο Αθανάσιο.
Από τους Αγίους Θεοδώρους ο παραλιακός δρόμος συνεχίζεται, περνά κοντά από το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου, για να καταλήξει στη Λουτρόπολη των Μεθάνων.
Πάνω από τη Λουτρόπολη των Μεθάνων, δυτικά βρίσκεται η περιοχή Δριτσαϊκα με τον ομώνυμο οικισμό και πιο πάνω οι Εκκλησίες του Αγίου Παντελεήμονα, του Αγίου Γεωργίου και της Αγίας Μαύρας. Πρόκειται για οικισμό της Λουτρόπολης των Μεθάνων, λίγο πιο έξω από την πόλη, με χαρακτηριστικά δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Έξω από το χωριό Δριτσαίικα υπάρχουν υπολείμματα αρχαίας λιθοδομής του 4ου π.Χ. αι. Πάνω από το νεκροταφείο των Δριτσεϊκων σώζονται ερείπια αρχαίου πύργου ή ιερού. Εκεί βρέθηκε η αρχαιότερη επιγραφή των Μεθάνων και η ταφόπετρα του Ανδροκλή (600 π.Χ- Μουσείο Πόρου). Από εδώ ακολουθώντας ασφαλτοστρωμένο ανηφορικό δρόμο μετά από μια θαυμάσια διαδρομή θα φθάσετε στην περιοχή του Μακρύλογγου. Ανατολικά της Λουτρόπολης βρίσκεται η περιοχή της Βρωμολίμνης.