ΤΟ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ ΤΩΝ ΜΕΘΑΝΩΝ

Το ηφαίστειο των Μεθάνων ανήκει στο ηφαιστειακό τόξο του νότιου Αιγαίου, με έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα μεταξύ της περιόδου 276 έως 239 πΧ, από αναφορές των αρχαίων ιστορικών Στράβωνα, Παυσανία και Οβιδίου. Βορειοδυτικά, πάνω από το χωριό Καημένη Χώρα, βρίσκεται ο πιο γνωστός κρατήρας του ηφαιστείου, ένας από τους τριάντα που απαριθμεί το ηφαίστειο των Μεθάνων. Ο κρατήρας της Καημένης Χώρας έχει βάθος περίπου 50μ και διάμετρο 100μ. και το ηφαίστειο αυτό δεν είναι πια ενεργό. Το ανώτερο ύψος του κώνου είναι 425 μέτρα. Στη βορειοανατολική πλευρά του διακρίνονται άλλοι δυο – παρασιτικοί – κρατήρες. Η διαδρομή προς τον κρατήρα, ένα μονοπάτι χαραγμένο στη λάβα, προσφέρει μια ωραία εμπειρία ανάβασης. Φτάνοντας στην καρδιά του κρατήρα σας περιμένει μια ευχάριστη δροσερή έκπληξη!!!

Στη θέση Καλοκούμπαρο θα δείτε τον ασβεστόλιθο καλυμμένο απο τη λάβα που φθάνει μέχρι την ακτή. Οι διάσπαρτοι όγκοι λάβας είναι κεροστιλβικός υπερσθενικός ανδεσίτης(Ελ.Πλατάκης 1952) και έχουν τη μορφη γιγάντιου λίθινου ποταμού, που εκτείνεται σε μήκος 1500 μέτρων μέχρι τη θάλασσα σχηματίζοντας τον Μαύρο Κάβο, όπως ονομάζουν οι ντόπιοι, τον χαμηλό λόφο του ακρωτηρίου ακριβώς κάτω απο το Ηφαίστειο.

Στην χερσόνησο έχουν καταγραφεί τριάντα κρατήρες, με την τελευταία καταγραφή να γίνεται το 1987 και να αφορά υποθαλάσσιο κρατήρα σε βάθος 200 μέτρων. Ο μεγαλύτερος χερσαίος κρατήρας βρίσκεται στην θέση Θρονί, δυτικά της πόλης των Μεθάνων.

Μεγάλους κρατήρες συναντάμε νοτιοανατολικά του υψώματος Χελώνα, στη θέση Σταυρόλογγος καθώς και στη θέση Μακρύλογγος. Επίσης, ηφαιστειακούς κρατήρες θα δείτε στην επάνω Μούσκα, στο χωριό Καμένη Χώρα, όπου βρίσκεται ο εντυπωσιακότερος όλων και στην Κυψέλη. Από τους προαναφερόμενους κρατήρες, αυτοί που έδρασαν τελευταία ήταν αυτοί που βρίσκονται κοντά στην Καμένη Χώρα. Γεγονός που αποδεικνύεται από το μεταλλευτικό υλικό της περιοχής και από τη σημερινή μορφολογική κατάσταση των Μεθάνων.

Στο ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου υπάρχουν τα ηφαίστεια Σουσακίου, Αιγίνης, Μεθάνων, Πόρου, Βελοπούλας, Καράβι, Φαλκονέρας, Αντιμήλου, Μήλου, Κιμώλου, Πολύβου, Στρογγυλού, Δεσποτικού, Σπυρηδονησίων, Αντίπαρου, Χριστιανών, Σαντορίνης, Κω, Νισύρου, Αλικαρνασού και Πάτμου. Το ηφαιστειακό αυτό τόξο έδωσε την αφορμή για την εκδήλωση της ηφαιστειακής δραστηριότητας στο νότιο Αιγαίο κατά τους αρχαίους χρόνους. Τότε έλαβαν χώρα πάρα πολλές εκρήξεις ηφαιστείων γύρω στο τέλος της τριτογενής περιόδου, μετά τις Αλπικές πτυχώσεις, ενώ συνεχίστηκαν και κατά την τεταρτογενή περίοδο.

Το Ηφαίστειο της Καμμένης Χώρας είναι ένα από τα νεώτερα στο ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου.Η έκρηξη του πρέπει να έγινε στα χρόνια της βασιλείας του Αντιγόνου του Γονατά (277-240π.Χ) σύμφωνα με τις αναφορές του Στράβωνα(Γεωγραφ.Α,c59,18),του Οβιδίου (Μεταμορφώσεις,ΧV,στ.296-306) ,καθώς και με όσα αναφέρει ο Παυσανίας στο έργο του Ελλάδος Περιήγησις,II,34). Ο Οβίδιος αναφέρει μάλιστα ότι όλη η περιοχή γύρω από τον οικισμό της Καμμένης ήταν μία εκτεταμένη και πλούσια σε καρπούς πεδιάδα,αλλά η σφοδρή έκρηξη του Ηφαιστείου σκέπασε μεγάλο τμήμα της με τεράστιους όγκους λάβας και τέφρας.

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΦΑΒΙΕΡΟΥ

Το κάστρο του Φαβιέρου στα Μέθανα είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα της περιοχής και αποτελεί διατηρητέο ιστορικό μνημείο. Βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 80μ πάνω στο λόφο του στενού των Μεθάνων. Τα τελευταία μέτρα της διαδρομής προς το κάστρο είναι πεζοπορικά, μέσα από ένα μονοπάτι με σήμανση.

Κατά μήκος της διαδρομής συναντά κανείς υπολείμματα οχυρώσεων. Πρόκειται για κάστρο της μεσαιωνικής εποχής με τέσσερις μικρούς πυργίσκους στις άκρες του.

Χτίστηκε το 1826 υπό τις διαταγές του Νικόλαου Κάρολου Φαβιέρου, γάλλου στρατηγού, και χτίστηκε πάνω στα ερείπια οχυρώσεων που είχαν χτίσει οι Αθηναίοι (ο Νικίας) τον 5ο αι. π.Χ, στον Πελοποννησιακό πόλεμο.

Ο στρατηγός Φαβιέρος, ήταν αυτός που οργάνωσε και διοίκησε τον πρώτο τακτικό στρατό της Ελλάδας, στον οποίο αποδίδεται και το όνομα του οικισμού της Τακτικούπολης.

Στρατηγός που διακρίθηκε για τη γενναιότητά του, έπειτα από κάποια χρόνια διωγμών αποβιβάστηκε στο Ναύπλιο με το ψευδώνυμο «Ντε Μπορέλ». Το 1826, έκανε την πρώτη προσπάθεια ιδρύσεως Ταχυδρομείου στον Πόρο, η οποία όμως απέτυχε.

ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΑΣ

Στο δυτικό παραλιακό δρόμο 2.5 χλμ πριν από το Βαθύ βρίσκεται το Σπήλαιο της Περιστέρας. Αμέσως μετά τις ιχθυοκαλλιέργειες, αριστερά του δρόμου και έπειτα από 30 μέτρα, συναντάμε την πινακίδα που δείχνει προς το σπήλαιο της Περιστέρας.

Ανακαλύφθηκε το 1973 κατά τη διάνοιξη του δυτικού παραλιακού δρόμου, είναι ηλικίας 2,5 εκατ. ετών, έχει μήκος 250 μέτρων και αποτελείται από τρεις θαλάμους.

Στον πρώτο θάλαμο υπάρχει μικρή λίμνη που για να την περάσεις ίσως χρειάζεται φουσκωτό. Ο δεύτερος είναι γεμάτος βράχους και στον τρίτο υπάρχει και πάλι νερό. Στους δύο τελευταίους θαλάμους υπάρχουν εντυπωσιακοί σταλαγμίτες σε όμορφους σχηματισμούς. Λέγεται ότι το σπήλαιο εκτείνεται μέχρι κάτω από το οροπέδιο «Θρονί».

ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΩΝ ΜΕΘΑΝΩΝ

Στα μικρά ξωκλήσια και εκκλησίες βυζαντινής και νεότερης εποχής που βρίσκονται διάσπαρτα στην ενδοχώρα της χερσονήσου των Μεθάνων, εμπλουτίζοντας την ιστορία της γραφικής χερσονήσου, οδηγούμαστε από το καλό ασφαλτοστρωμένο οδικό δίκτυο της χερσονήσου, αλλά και από κάποιους χωμάτινους παραδρόμους. Αξίζει να τα επισκεφτείτε, ειδικά τις ημέρες των εορτών τους, στις οποίες, σε ορισμένα από αυτά, γίνονται παραδοσιακά πανηγύρια.

01. Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου κοντά στο κάστρο του Φαβιέρου.
02. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου μετά την είσοδο στη χερσόνησο των Μεθάνων.
03. Η εκκλησία του Προφήτη Ηλία στο ύψωμα του δρόμου που οδηγεί από το στενό στο Βαθύ.
04. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο ύψωμα του δρόμου που οδηγεί από το στενό στο Βαθύ.
05. Η εκκλησία της Παναγίας Ελεούσας στο ύψωμα του δρόμου που οδηγεί από το στενό στο Βαθύ .
06. Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο ύψωμα του δρόμου που οδηγεί από το στενό στο Βαθύ.
07. Η εκκλησία της Υπαπαντής που βρίσκεται στο Μεγαλοχώρι.
08. Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη που βρίσκεται κάτω από το Μεγαλοχώρι.
09. Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που βρίσκεται κοντά στα Δριτσαϊικα.
10. Η εκκλησία της Αγίας Μαύρα που βρίσκεται κοντά στα Δριτσαϊικα.
11. Η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα που βρίσκεται πάνω από τα Δριτσαϊικα.
12. Η εκκλησία της Παναγίτσας που βρίσκεται πάνω από το Μεγαλοχώρι.
13. Η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας που βρίσκεται πάνω από το Μεγάλο Ποτάμι.
14. Η εκκλησία της Αγίας Σωτήρας που βρίσκεται κοντά στη Καημένη Χώρα.
15. Η εκκλησία της Κρασοπαναγιάς που βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο της χερσονήσου.
16. Η εκκλησία του Αγίου Ανδρέα που βρίσκεται βορειοδυτικά της χερσονήσου.
17. Η εκκλησία του Προφήτη Ηλία που βρίσκεται κάτω από το Μακρύλογγο.
18. Η εκκλησία του Αγιου Αθανάσιου που βρίσκεται κάτω από το Μακρύλογγο.
19. Η εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου που βρίσκεται στο Μακρύλογγο.
20. Η εκκλησία των Εισοδίων της Θεοτόκου που βρίσκεται στο Μακρύλογγο.
21. Η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου που βρίσκεται κοντά στα Παλαιά Λουτρά.
22. Η εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας που βρίσκεται κοντά στα Παλαιά Λουτρά.
23. Η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου που βρίσκεται στα Παλαιά Λουτρά.
24. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάλου που βρίσκεται στη βόρεια παραλία της χερσονήσου.
25. Η εκκλησία των Αγίων Ασωμάτων που βρίσκεται κοντά στη Κουνουπίτσα.
26. Η εκκλησία της Αγίας Σωτήρας που βρίσκεται στη Κουνουπίτσα.
27. Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη που βρίσκεται στη Κουνουπίτσα.
28. Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου που βρίσκεται στη Κουνουπίτσα.
29. Η εκκλησία των Εισοδίων της Θεοτόκου που βρίσκεται στη Κουνουπίτσα.
30. Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που βρίσκεται στη βορειοανατολική παραλία της χερσονήσου.
31. Η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής που βρίσκεται πάνω από την παραλία του Αγίου Γεωργίου.
32. Η εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων που βρίσκεται στην περιοχή των Αγίων Θεοδώρων.
33. Η εκκλησία του Αγίου Αντωνίου που βρίσκεται στη Κυψέλη.
34. Η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου που βρίσκεται μετά τους Αγίους Θεοδώρους στο δρόμο για τη Λουτρόπολη.
35. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου που βρίσκεται έξω από τα Μέθανα στον δρόμο προς Λημνιώνα.
36. Η εκκλησία της Αγίας Τριάδος που βρίσκεται στην πόλη των Μεθάνων.
37. Η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων που βρίσκεται στο νησάκι των Αγίων Αναργύρων

ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟ βρίσκονται τα ερέιπια παλαιοχριστιανικής "Βασιλικής" και το υπόγειο  ξωκλήσι του Αγ. Νικολάου (11ος αι).

ΜΕΤΑΞΥ ΚΟΥΝΟΥΠΙΤΣΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΚΑΣ υπάρχουν τα μεσαιωνικά  ξωκλήσια: Αη Γιάννης, Αγιος Δημήτριος,  και  το εντελώς κατεστραμμένο του Σωτήρος. Το ξωκλήσι του Αη Γιάννη, του 13ου  αιώνα διατηρεί τοιχογραφίες σε καλή κατάσταση.

ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ βρίσκεται το γραφικό βυζαντινό ξωκλήσι της Παναγίτσας, όπου διατηρούνται ακόμη τοιχογραφίες.

ΑΛΛΑ ΓΡΑΦΙΚΑ ΞΩΚΛΗΣΙΑ είναι της Αγίας Παρσκευής, πάνω από το Μεγαλοχώρι, και  τα ξωκλήσια του Αη Γιάννη στο Μεγάλο Ποτάμι, του Προφήτη Ηλία πάνω από την Αρμύρα, του Αγ. Νικολάου και των Αγ. Θεοδώρων στο νεκροταφείο.